Wigilijny barszcz to bytomksi klasyk, ale tylko prawdziwy zakwas z buraków nada mu głębi i aromatu. Domowe przygotowanie tego eliksiru smaku nie tylko zachwyci Twoich bliskich, ale i wypełni kuchnię świątecznym zapachem pełnym tradycji.
- Jak przygotować idealny zakwas z buraków na barszcz wigilijny?
- Sekrety udanego zakwasu z buraków, czyli co dodaje smaku i aromatu
Jak przygotować idealny zakwas z buraków na barszcz wigilijny?
Zakwas z buraków to esencja smaku i aromatu barszczu na Wigilię. Przygotowany samodzielnie nie tylko podkreśli wyjątkowy charakter świątecznego stołu, ale dostarczy probiotyków, które wspomagają trawienie po wigilijnych specjałach. Buraki to prawdziwy skarb natury – bogate w żelazo, witaminę C i antyoksydanty. Do przygotowania zakwasu potrzebujesz kilku składników, odrobiny cierpliwości i... miłości do domowych tradycji.
Przepis na zakwas z buraków (na 6-8 osób)
Składniki:
- 1 kg buraków (średniej wielkości, najlepiej ekologicznych)
- 1 litr przegotowanej, ostudzonej wody
- 1 łyżka soli kamiennej (nie jodowanej)
- 3-4 ząbki czosnku
- 2-3 liście laurowe
- 4-5 ziaren ziela angielskiego
- Opcjonalnie: kilka ziaren czarnego pieprzu, kawałek skórki razowego chleba na naturalnym zakwasie (bez konserwantów)
Czas przygotowania:
20 minut pracy, fermentacja: 5-7 dni.
- Dokładnie umyj buraki w zimnej wodzie, ale ich nie obieraj – skórka zawiera bakterie niezbędne do fermentacji. Pokrój je w grube plastry.
- Przygotuj szklany lub ceramiczny słoik. Układaj w nim warstwami buraki, czosnek (obrane ząbki możesz delikatnie zgnieść), liście laurowe i ziele angielskie. Możesz dodać ziarenka pieprzu dla bardziej wyrazistego smaku.
- W przegotowanej wodzie rozpuść sól. Zalej buraki solanką tak, aby były całkowicie przykryte. Jeśli używasz skórki chleba, połóż ją na wierzchu.
- Przykryj słoik gazą lub bawełnianą ściereczką, zabezpiecz gumką recepturką i odstaw w ciepłe, zacienione miejsce o temperaturze około 18–22°C.
- Codziennie sprawdzaj zakwas – buraki muszą być zanurzone, dlatego jeśli wypływają, możesz je docisnąć np. małym talerzykiem. Jeśli pojawi się biała piana, usuń ją łyżką.
- Po 5-7 dniach zakwas jest gotowy. Przecedź go przez sitko lub gazę, przelej do szklanych butelek i przechowuj w lodówce.
Sekrety udanego zakwasu z buraków, czyli co dodaje smaku i aromatu
Podstawą sukcesu są świeże, jędrne buraki – najlepiej wybrać te średniej wielkości, ekologiczne, o intensywnym czerwonym kolorze. Zakwas z buraków na Wigilię zyska jeszcze więcej aromatu, jeśli dodasz kawałek chrzanu lub plasterek imbiru – te składniki wniosą delikatną, pikantną nutę i wzbogacą właściwości prozdrowotne zakwasu.
Nie zapominaj o przyprawach. Liście laurowe i ziele angielskie tworzą klasyczną bazę smakową, ale świątecznego charakteru dodadzą goździki. Jeśli chcesz podkręcić kwaskowaty posmak, skórka razowego chleba będzie idealnym dodatkiem – pamiętaj jednak, aby była bez konserwantów.
Prawidłowo przygotowany zakwas to nie tylko doskonała baza barszczu wigilijnego, ale też naturalny probiotyk, który warto pić na co dzień – 100 ml dziennie wzmocni odporność i poprawi trawienie. Idealny zakwas sprawia, że barszcz na Wigilię nabiera charakteru i zachwyca każdego przy świątecznym stole.
Będzin, jako serce Zagłębia Dąbrowskiego, czerpie wiele inspiracji z kuchni śląskiej, zachowując jednak swoje lokalne akcenty. Wigilijny barszcz czerwony na zakwasie z buraków jest tu podstawą świątecznego menu, ale śląskie tradycje kulinarne oferują znacznie więcej wyjątkowych smaków.
Będzińskie akcenty śląskich tradycji wigilijnej
Świąteczne smaki Będzina łączą prostotę z bogactwem śląskich tradycji kulinarnych. Barszcz na zakwasie, siemieniotka, kapusta z grochem czy makówki to potrawy, które nie tylko sycą, ale także przenoszą w czasie, przypominając o korzeniach i magii dawnych świąt.
Siemieniotka – symbol dostatku i zdrowia
Na śląskich stołach wigilijnych, także w Będzinie, pojawia się siemieniotka – zupa z nasion konopi, symbolizująca zdrowie i pomyślność. Przygotowywana na bazie ugotowanego wywaru z siemienia lnianego lub konopnego, zagęszczana mąką, stanowi ciekawą alternatywę dla barszczu lub zupy grzybowej.
Moczka – świąteczny specjał na bazie piernika
Choć bardziej popularna na Górnym Śląsku, w Będzinie również można spotkać moczkę. To gęsty sos lub zupa przygotowywana z piernika, suszonych owoców, bakalii i czasem ryb. W każdej rodzinie przepis na moczkę jest inny, co czyni to danie niezwykle różnorodnym.
Kapusta z grochem lub fasolą
Kapusta kiszona gotowana z grochem lub fasolą to jedno z obowiązkowych dań na wigilijnym stole w Będzinie. Proste, sycące, a jednocześnie symboliczne danie nawiązuje do tradycji postnych, a jego charakterystyczny kwaśno-słodki smak doskonale komponuje się z rybnymi potrawami.
Makówki – ulubiony śląski deser
Nie ma śląskiej Wigilii bez makówek – deseru przygotowywanego z namoczonej bułki lub chleba, przełożonego masą makową, bakaliami i miodem. Makówki symbolizują obfitość i szczęście, a ich słodki smak idealnie podkreśla świąteczny klimat.
Ryby na różne sposoby
W Będzinie i na całym Śląsku ryby to obowiązkowy element Wigilii. Najczęściej serwuje się karpia – smażonego, pieczonego lub w galarecie. W niektórych domach pojawia się także szczupak lub śledź w różnych wersjach, np. w oleju czy śmietanie.
